Ðăng nhập

View Full Version : Một số điều cần biết về song cầu khuẩn lậu


hnpraitz
08-08-2013, 02:13 PM
Song cầu khuẩn lậu là nguyên nhân gây bệnh lậu, xuất hiện vào năm 1550 trước công nguyên, nhưng đến thế kỷ 13 mới biết đây là một căn bệnh lây truyền qua đường tình dục và Neisser là người đầu tiên mô tả về căn bệnh này vào năm 1879. Năm 1882, Lestikow và Loeffler nuôi cấy thành công cầu khuẩn lậu.

http://benh-xa-hoi.com/wp-content/uploads/2013/08/Giai-dap-thac-mac-benh-lau-man-tinh-va-tiet-dich-nieu-dao.jpg

1. Đặc điểm sinh vật học

- Hình thể và tính chất bắt màu: Cầu khuẩn lậu có hình thể giống mô cầu não. Trên tiêu bản nhuộm Gram, cầu khuẩn hình hạt cà phê đứng thành từng đôi, bắt màu Gram (-). Nếu nhuộm xanh methylen vi khuẩn bắt màu xanh. Trong các bệnh phẩm lấy từ bệnh nhân mắc lậu điển hình, vi khuẩn đứng trong tế bào bạch cầu đa nhân trung tính đôi khi như lèn chặt tế bào. Trong trường hợp lậu mạn tính, trên tiêu bản ít vi khuẩn và thường thấy vi khuẩn nằm ngoài tế bào. Trong môi trường nuôi cấy, cầu khuẩn lậu thường đa dạng, kích thước thay đổi và sắp xếp không điển hình. Cầu khuẩn lậu không có vỏ, không có lông, không di động, không sinh nha bào.

- Tính chất nuôi cấy: Nuôi cấy cầu khuẩn lậu thường khó khăn, sau khi ra khỏi cơ thể vi khuẩn rất dễ chết. Môi trường nuôi cấy cầu khuẩn lậu phải giàu chất dinh dưỡng như máu và các yếu tố phát triển. Bên cạnh đó, vi khuẩn này cũng đòi hỏi khí trường trong nuôi cấy phải có 5 – 10% CO2 và nhiệt độ 35 -370C.

Trên thực tế, môi trường như thạch chocolate và Thayer-Martin thường sử dụng để nuôi cấy Neisseria gonorrhoeae (Đây là những môi trường thường bổ sung một số loại kháng sinh, như: Colistin, vancomycin, nystatin, lincomycin để ức chế vi khuẩn khác và nấm nhưng không ảnh hưởng tới cầu khuẩn lậu). 24 giờ sau khi nuôi cấy, khuẩn lậu có kích thước khoảng 0,4 – 1mm, màu xám đục, lồi, tròn, óng ánh.

- Tính chất sinh vật hoá học: Phản ứng Oxydase dương tính. Lên men đường glucose, không lên men đường: Lactose, maltose và sucrose.

- Cấu trúc kháng nguyên: Cấu trúc kháng nguyên của cầu khuẩn lậu phức tạp, có nhiều kháng nguyên đặc hiệu cho nhóm hoặc cho typ nhưng không có ý nghĩa trong chẩn đoán bệnh.

- Độc tố: Cầu khuẩn lậu không có ngoại độc tố. Nội độc tố của cầu khuẩn lậu chưa được biết rõ. Trong nghiên cứu, nếu tiêm liều cao vào tĩnh mạch hoặc màng bụng có thể gây chết súc vật.

- Sức để kháng: Cầu khuẩn lậu có sức đề kháng yếu. Ở nhiệt độ 58 độ C vi khuẩn chết sau 5 phút. Sau khi ra khỏi cơ thể, vi khuẩn chết sau 1-2 giờ. Vi khuẩn chết sau 2-5 phút khi tiếp xúc với các chất sát khuẩn thông thường như phenol 1%, formol 0,1%, sublim 0,1%.

2. Khả năng gây bệnh

Cầu khuẩn lậu chỉ có vật chủ duy nhất là người. Cầu khuẩn lậu có pili giúp cho vi khuẩn bám vào niêm mạc, loại không có pili thì không có độc lực. Bệnh thường lây truyền chủ yếu bằng đường tình dục. Neisseria gonorrhoeae có thể gây ra các các thể bệnh sau:

- Lậu sinh dục:

* Ở nam giới: Vi khuẩn lậu gây viêm niệu đạo, triệu chứng chủ yếu là đái buốt, đái khó. Bệnh nhân có biểu hiện đái mủ với đặc điểm rất đau, được ví như “đái như đái ra dao cạo”.

* Ở nữ giới: thông thường biểu hiện kín đáo hơn, cụ thể tăng tiết dịch niệu đạo, âm đạo, viêm cổ tử cung, đôi khi viêm tử cung, vòi trứng, buồng trứng.

- Lậu ngoài đường sinh dục:

* Lậu mắt: thông thường gặp nhiều ở trẻ sơ sinh được sinh ra từ những bà mẹ đang mắc lậu sinh dục. Mắt có thể bị viêm, đau, và sưng đỏ đấy. Nguy hiểm nhất là lậu mắt có thể gây mù mắt.

* Lậu hậu môn-trực tràng, đây là hậu quả của việc quan hệ qua đường hậu môn, thường sẽ không gây những triệu chứng rõ ràng, mà chỉ chảy mủ từ hậu môn, do đó rất khó bị phát hiện.

* Lậu họng: thông thường gặp ở những đối tựng có qua hệ tình dục đường miệng. Triệu chứng có thể thấy viêm mủ ở hai bên amidan và lưỡi gà.

* Nhiễm trùng máu: Vi khuẩn lậu có thể theo máu trong hệ tuần hoàn lan tràn và gây nhiễm ở nhiều cơ quan khác trong cơ thể bạn. Sốt, nổi mẩn, đau cứng khớp là các triệu chứng thường gặp.

3. Chẩn đoán vi khuẩn học

- Nhuộm soi trực tiếp:

* Ở nam: Lấy mủ niệu đạo vào sáng sớm trước khi đi tiểu.

* Ở nữ: Lấy mủ niệu đạo, mủ cổ tử cung hoặc các lỗ của tuyến âm đạo. Bệnh phẩm được nhuộm Gram hoặc xanh methylen, cầu khuẩn lậu có thể nằm ở ngoài hoặc trong tế bào bạch cầu đa nhân. Phương pháp này có giá trị cao trong chẩn đoán.

Nếu bệnh phẩm lấy từ nam giới hoặc trẻ em mà trên 1 vi trường có 4-10 bạch cầu, không có song cầu Gram âm nội tế bào thì nhiều khả năng bệnh nhân viêm niệu đạo không phải lậu cầu.

Nếu có >10 bạch cầu trong 1 vi trường và có song cầu Gram âm nội tế bào thì chắc chắn bệnh nhân bị bệnh lậu. Trường hợp không lấy được mủ, có thể lấy nước tiểu ly tâm nhuộm soi cặn nhưng thường ít có kết quả.

Nếu bệnh phẩm lấy từ dịch âm đạo thì nhuộm soi thường không chắc chắn vì độ đặc hiệu chỉ đạt 50-90%, cần kết hợp với nuôi cấy. Trường hợp bệnh nhân bị bệnh lậu mạn tính thì ít thấy vi khuẩn và vi khuẩn thường nằm ngoài tế bào.

- Nuôi cấy: Bệnh phẩm được cấy vào các môi trường giàu chất dinh dưỡng như chocolate hoặc Thayer Martin có chất tăng sinh và chất ức chế, để ở nhiệt độ 35- 37oC, khí trường 3-10% CO2. Sau 48 giờ, dựa vào hình thái khuẩn lạc, tiến hành nhuộm Gram và soi lại. Nếu là song cầu Gram âm thì xác định cầu khuẩn lậu bằng các phản ứng sinh vật hoá học như thử nghiệm oxydase, catalase và tính chất lên men đường.

- Chẩn đoán gián tiếp: Trong một số bệnh nhất là viêm khớp do cầu khuẩn lậu nuôi cấy kết quả thường âm tính, có thể làm các phản ứng huyết thanh để chẩn đoán như ELISA, phản ứng kết hợp bổ thể. Kỹ thuật PCR chỉ được áp dụng ở những trung tâm chuyên sâu.

4. Phòng bệnh và điều trị

- Phòng bệnh:

Nên có đời sống tình dục lành mạnh, chung thủy một vợ một chồng. Nên sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục, kể cả với người quan biết.

Nếu có nghi ngờ đối với bạn tình, để an toàn bạn có thể dùng thuốc kháng sinh. Như vậy có thể giảm nhẹ việc lây nhiễm.

Không nên tắm bồn nơi công cộng mà hãy tắm bằng vòi hoa sen.

Sau khi bị mắc bệnh nên nhanh chóng đi điều trị, tránh việc lây nhiễm cho người khác. Nên động viên bạn tình đến khám để có thể sớm phát hiện bệnh.

Khi mắc bệnh, người bệnh nên chú ý cách ly với mọi người xung quanh. Trước khi bệnh được chữa khỏi, tránh quan hệ tình dục.Nên thường xuyên rửa tay bằng xà phòng. Không nên dụi mắt khi tay có mồ hôi.

Nhỏ mắt cho trẻ mới sinh bằng bạc nitrat 1% hoặc dung dịch kháng sinh (Erythromycin 0,5%, Tetracycline 1%) có mẹ bị mắc bệnh lậu.

- Điều trị:

Điều trị bệnh lậu cần được phát hiện và điều trị sớm. Dùng thuốc theo phác đồ điều trị đúng chỉ định của thầy thuốc và đủ liều sẽ tránh được biến chứng mà bệnh lậu gây ra. Spectomycin, Doxycyclin, Cefotaxim đang là thuốc được Trung tâm chăm sóc sức khỏe sinh sản Hà Nội dùng để điều trị cho bệnh nhân. Tùy theo từng trường hợp mà các bác sĩ sẽ có chỉ định cụ thể tùy theo gói điều trị cho phù hợp. Trung tâm có rất nhiều kinh nghiệm trong điều trị bệnh lậu, đã điều trị khỏi cho rất nhiều bệnh nhân mắc bệnh lậu là địa chỉ tin cậy, uy tín trong điều trị các bệnh nam khoa và bệnh lây truyền qua đường tình dục được rất nhiều bệnh nhân tín nhiệm.

Trên đây là giới thiệu của chúng tôi về song cầu khuẩn lậu, nếu bạn còn có thắc mắc gì hãy nhấp chuột chọn【Tư vấn trực tuyến】để được các chuyên gia tư vấn cụ thể hơn hoặc có thể gọi theo số 04. 20202020, 04.62991199 để được giải đáp. Địa chỉ khám chữa bệnh xã hội : Trung tâm chăm sóc sức khỏe sinh sản: Số 38 Cảm Hội, Hai Bà Trưng, Hà Nội.

Trích dẫn : benh-xa-hoi.com